เมลาโทนิน (Melatonin) คืออะไร ฮอร์โมนที่สมองของเราสร้างขึ้นมาโดยธรรมชาติ เพื่อช่วยควบคุมการนอนและเป็นนาฬิกาชีวภาพ (Circadian Rhythm) ของร่างกาย โดยสมองจะหลั่งฮอร์โมนชนิดนี้ขึ้นมาในช่วงเวลากลางคืน ทำให้ร่างกายรู้สึกง่วงและทำให้หลับ โดยปกติสมองจะผลิตเมลาโทนินออกมาในช่วงเวลาประมาณ 3 ทุ่ม และจะคงอยู่ในกระแสเลือดเป็นเวลาประมาณ 12 ชั่วโมง ก่อนที่จะค่อยๆ ลดลงพร้อมๆ กับการเพิ่มขึ้นของแสงอาทิตย์ จนกระทั่งถึงเวลาประมาณ 9 โมงเช้า ระดับเมลาโทนินในร่างกายจะลดต่ำลงจนวัดระดับไม่ได้ ในปัจจุบันมีการนำเมลาโทนินไปใช้ในการรักษาและยับยั้งโรคต่างๆ เช่น โรคนอนไม่หลับ หรือ Insomnia และใช้ในการช่วยลดระดับไตรกลีเซอรอลในเลือดอีกด้วย
ทำไมเมลาโทนินจึงสำคัญ ?
เมลาโทนิน เป็นฮอร์โมนที่มีความสำคัญในร่างกาย เพราะเป็นฮอร์โมนที่ช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย และช่วยลดอุณหภูมิในร่างกายลง ทำให้คนเราสามารถนอนหลับได้ โดยในเวลากลางคืน ฮอร์โมนดังกล่าวจะมีอยู่ในร่างกายสูง ซึ่งจะส่งสัญญาณให้ร่างกายรู้ว่าเป็นเวลาพักผ่อน ทั้งนี้ในสัตว์ เมลาโทนินมีส่วนสำคัญในการควบคุมระบบชีวภาพของร่างกายในแต่ละฤดูกาล เช่น ฤดูสืบพันธุ์ การงอกหรือยาวขึ้นของขนสัตว์ในช่วงฤดูหนาว ของสัตว์ที่อยู่ในแถบอากาศหนาวเย็น หรือแม้แต่การจำศีล เป็นต้น 
ส่วนในมนุษย์นั้นยังไม่มีการพบว่าฮอร์โมนดังกล่าวมีความเกี่ยวข้องกับสืบพันธุ์ หรือการปรับตัวในแต่ละฤดู แต่มีความเกี่ยวข้องโดยตรงกับการนอนหลับ และการทำงานของนาฬิกาชีวิตซึ่งเป็นระบบการทำงานสำคัญของร่างกาย ซึ่งหากฮอร์โมนดังกล่าวมีอยู่ในปริมาณที่ไม่เพียงพอ อันเนื่องมาจากปัญหาสุขภาพ สภาพแวดล้อม หรือต่อมไพเนียลทำงานได้ไม่เต็มที่ ก็จะทำให้เกิดปัญหาในการนอนหลับได้ แต่ก็ไม่จำเป็นว่าคนเราจะต้องมีระดับฮอร์โมนนี้สูงแต่อย่างใด หากอยู่ในระดับที่เหมาะสมก็สามารถช่วยในการนอนหลับได้
