เมลาโทนินกับอาการแสดงทางผิวหนัง

เมลาโทนินกับอาการแสดงทางผิวหนัง เมลาโทนินคือฮอร์โมนชนิดหนึ่งที่ร่างกายของเราสามารถสร้างขึ้นได้เองจากต่อมไพเนียล โดยร่างกายจะสร้างฮอร์โมนชนิดนี้เมื่อพระอาทิตย์ตกดินไปแล้ว ดังนั้นความสว่างในห้องนอนมีผลต่อการผลิตเมลาโทนิน การนอนในห้องที่มืดสนิทจึงเป็นผลดีต่อร่างกาย แต่หากในห้องมีแสงไฟรบกวน เช่น แสงจากโคมไฟหรือแสงจากจอมือถือ ก็อาจทำให้ร่างกายสร้างเมลาโทนินน้อยลง และส่งผลให้นอนไม่หลับได้

โดยในปัจจุบัน ได้มีการนำเมลาโทนินมาทำเป็นยาและอาหารเสริมวางขายตามท้องตลาด ซึ่งประเทศไทยได้ขึ้นทะเบียนเมลาโทนินเป็นยาอันตราย ส่วนเมลาโทนินที่ผลิตออกมาในรูปแบบอาหารเสริมหรือขนมเยลลี่

โรคผิวหนังที่เมลาโทนินจะส่งผลทำให้มีอาการดีขึ้นนั้นจะเป็นโรคผิวหนังที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน หนึ่งในนั้นคือโรคสะเก็ดเงิน (psoriasis) สาเหตุของโรคจริงๆ ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่คาดว่าจะเกิดจากความผิดปรกติทางภูมิคุ้มกัน ส่งผลทำให้เกิดการเจริญเติบโตและเพิ่มจำนวนรวดเร็วผิดปรกติของเซลล์ผิวหนัง (keratinocytes) และมีการอักเสบเรื้อรังที่ผิวหนัง ลักษณะโรคจึงแสดงออกมาเป็นผื่นแดงเป็นผืนกว้างตามผิวหนังได้หลายบริเวณ บางครั้งเป็นเกล็ดมีสีขาวหรือสีเงิน จึงได้เรียกว่าสะเก็ดเงิน หรืออีกชื่อหนึ่งเรียกว่าเรื้อนกวาง การบำบัดอาการเรื้อนกวางหรือสะเก็ดเงินนั้นปัจจุบันแบ่งเป็น 3 ระดับการรักษา คือ

(1) การบำบัดโดยยาทาเฉพาะที่

(2) การบำบัดโดยการใช้แสง (รังสีเหนือม่วง)

(3) การบำบัดโดยการใช้ยาที่ออกฤทธิ์ทั้งระบบ ในการบำบัดขั้นต้นนั้นจะมีความเป็นพิษต่อผู้ป่วยน้อยที่สุด แต่ก็ได้ประสิทธิผลการรักษาต่ำที่สุดเช่นกัน ในขณะที่การใช้ยาที่ออกฤทธิ์ทั้งระบบนั้นจะได้ผลการรักษาดีที่สุด แต่ก็มีพิษต่อผู้ป่วยสูงที่สุดเช่นกัน

ปัจจุบันแนวทางการบำบัดโรคสะเก็ดเงินยังคงเป็นดังที่กล่าว และการค้นคว้าเพื่อหาทางบำบัดแบบอื่นที่มีพิษหรือผลข้างเคียงต่ำต่อร่างกาย แต่ได้ประสิทธิผลในการรักษาสูงนั้น ยังเป็นที่ท้าทายในวงการอย่างยิ่ง

ในการศึกษาที่เกี่ยวข้องกับเมลาโทนินในกรณีโรคสะเก็ดเงินนั้นอยู่บนแนวคิดที่ว่าเมลาโทนินมีผลต่อปฏิกิริยาภูมิคุ้มกันของร่างกาย และตัวเมลาโทนินนั้นมีความสามารถในการแพร่ผ่านเยื้อหุ้มเซลล์ได้ดี นอกจากนี้เมลาโทนินยังเป็นสารต้านอนุมูลอิสระและยังลดการเกิดไลปิดเปอร์ออกซิเดชั่น (lipid peroxidation: LP) ได้ดี และที่แน่นอนคือ เมลาโทนินนั้นลดความเครียดได้

ความเครียดเป็นปัจจัยหลักอย่างหนึ่งของการเกิดโรคสะเก็ดเงิน เนื่องจากความเครียดจะกระตุ้นเหนี่ยวนำให้เกิดการอักเสบของอวัยวะต่างๆ ยกตัวอย่างการเกิดไมเกรนจากที่กล่าวไว้ข้างต้นก็เกิดจากความเครียดที่ทำให้เนื้อสมองเกิดอักเสบและก่อให้เกิดการปวดหัวไมเกรน ในกรณีสะเก็ดเงินมีรายงานปัจจัยที่ทำให้ก่อโรคคือความเครียดเมื่อปี ค.ศ.1996 ก็ด้วยการที่ความเครียดทำให้เกิดปฏิกิริยาการอักเสบที่ผิวหนัง ซึ่งเกี่ยวข้องกับการหลั่งแมสท์เซลล์ (mast cells)  อันจะทำให้เกิดปฏิกิริยาการอักเสบและภูมิแพ้ขึ้น ในผู้ป่วยสะเก็ดเงินจะพบปริมาณแมสท์เซลล์เพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญบริเวณรอยโรคและผิวหนังส่วนอื่นๆ

ในภาวะปรกติ แมสท์เซลล์จะอยู่ในลักษณะเซลล์ขนาดเล็กที่เรียกว่า granulated mast cells ต่อเมื่อถูกกระตุ้นหรือได้รับอันตรายโดยตรงต่อแมสท์เซลล์ จะทำให้แมสท์เซลล์แตกหรือเรียกว่า degranulated mast cells และปล่อยสารเร่งปฏิกิริยาการอักเสบและการ

แพ้หลายชนิดออกมา ซึ่งการได้รับภาวะเครียดเรื้อรังนั้นจะทำให้ปริมาณแมสท์เซลล์สูงขึ้นมากทั้ง 2 ชนิด ในการทดลองในหนูพบว่าเมลาโทนินสามารถลดจำนวนแมสท์เซลล์ในกลุ่มหนูที่ได้รับการกระตุ้นให้เกิดความเครียดแบบเรื้อรังได้อย่างมีนัยสำคัญ

จำนวนแมสท์เซลล์ แท่งสีเทาคือ granulated mast cells แท่งสีขาวคือ degranulated mast cells, aWAS= acute water avoidance stress group, cWAS= chronic water avoidance stress group, mel= melatonin จะเห็นได้ว่าในกลุ่ม cWAS เมื่อได้รับเมลาโทนิน จำนวน degranulated mast cells จะลดลงอย่างมาก แสดงให้เห็นถึงผลของเมลาโทนินที่มีต่อการยับยั้งการปล่อยสารก่อการอักเสบออกจากแมสท์เซลล์ จึงเป็นการลดความรุนแรงของโรคผิวหนังอย่างสะเก็ดเงินได้ผล

และจากการศึกษาในอดีต ในปี ค.ศ.1988 พบว่าผู้ป่วยที่เป็นสะเก็ดเงินจะมีระดับเมลาโทนินในกระแสเลือดลดต่ำลง นั่นแสดงว่าเมลาโทนินอาจจะนำมาใช้เป็นสารในการป้องกันและลดระดับความรุนแรงของโรคสะเก็ดเงินได้