อาหารเสริมสำหรับเด็ก หรืออาหารเสริมทารก คือ สารอาหารหรือวิตามินต่าง ๆ ที่ทารกจำเป็นต้องได้รับเพิ่มเติมขึ้นมานอกเหนือไปจากการกินนมแม่ ซึ่งแน่นอนว่าในช่วงที่เด็กยังกินนมแม่อยู่นั้น ทารกยังไม่จำเป็นจะต้องได้รับวิตามินเสริมใด ๆ ค่ะ เพราะนมแม่นั้นมีสารอาหารที่เพียงพอต่อความต้องการของลูกอยู่แล้ว
อย่างไรก็ตาม แม่แต่ละคนมีพื้นฐานสุขภาพที่แตกต่างกัน เด็กที่เกิดมาก็มี
แนวโน้มความเสี่ยงต่อสุขภาพที่ต่างกันไปด้วย ดังนั้น เด็กบางคนอาจไม่จำเป็นต้องได้รับสารอาหารเสริมใด ๆ แค่กินนมแม่ทุกวันก็ถือว่าเพียงพอแล้วยกเว้นในเด็กบางคนที่แพทย์วินิจฉัยว่ามีความเสี่ยงต่อการขาดสารอาหาร หรือเสี่ยงที่จะได้รับสารอาหารบางอย่างน้อยเกินไป กรณีเช่นนี้แพทย์จึงจะเห็นชอบให้เด็กได้กินอาหารเสริมหรือวิตามินเสริม
กลุ่มวิตามินสำหรับเด็กที่แพทย์มักจะแนะนำให้มีการเสริมสำหรับทารกที่มีภาวะขาดแคลนสารอาหาร เพื่อให้ลูกน้อยได้รับสารอาหารที่ครบถ้วน และเพียงพอต่อการเจริญเติบโต ได้แก่
1. วิตามินดีสำหรับเด็ก: วิตามินดีจำเป็นต่อการสร้างกระดูกที่แข็งแรง และโดยมากแล้วในน้ำนมแม่มักมีวิตามินดีในปริมาณที่น้อย ไม่เพียงพอต่อความต้องการของทารก แพทย์จึงอาจแนะนำให้ทารกที่กินนมแม่ทุกคนได้รับวิตามินดี 400 IU ต่อวันในรูปแบบของอาหารเสริม โดยบางครั้งอาจแนะนำให้เริ่มตั้งแต่ช่วง 2-3 วันหลังคลอด
2. ธาตุเหล็กสำหรับเด็ก: ธาตุเหล็ก ทำหน้าที่สำคัญในกระบวนการสร้างเซลล์เม็ดเลือดให้แข็งแรง และดีต่อพัฒนาการสมอง แพทย์อาจแนะนำให้มีการเสริมธาตุเหล็กแก่ทารกเพื่อช่วยป้องกันการขาดธาตุเหล็กและโรคโลหิตจาง โดยเฉพาะในเด็กกลุ่มที่มีแนวโน้มความเสี่ยงต่อการขาดธาตุเหล็กหรือโลหิตจาง
3 .วิตามินซีสำหรับเด็ก: วิตามินซี มีส่วนช่วยในการเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง และยังทำหน้าที่สำคัญช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็กได้ดีขึ้นอีกด้วย ดังนั้น นี่จึงถือเป็นอีกหนึ่งอาหารเสริมสำคัญที่แพทย์อาจแนะนำให้เสริมวิตามินซีแก่ทารก เพื่อให้ทารกมีร่างกายแข็งแรง และสามารถดูดซึมธาตุเหล็กมาใช้ในกระบวนการสร้างเซลล์เม็ดเลือดได้ดีขึ้น
4. วิตามินเอสำหรับเด็ก: วิตามินเอ จำเป็นต่อการเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง และช่วยบำรุงสุขภาพดวงตาของทารก โดยเฉพาะในเด็กทารกหลายคนที่มีความเสี่ยงต่อการขาดวิตามินเอ แพทย์อาจแนะนำให้มีการเสริมวิตามินเอสำหรับเด็ก เพื่อให้เด็กได้รับวิตามินเออย่างเพียงพอด้วย
ปกติการนอนของเราจะเป็นวัฏจักร หรือที่เรียกว่า “Sleep Cycle Sleep Cycle” จะเปลี่ยนไปเรื่อยๆ นับตั้งแต่แรกเกิดจนเป็นเด็กโต วัยรุ่นและผู้ใหญ่ โดยจะพูดถึง Sleep Cycle โดยทั่วไปเริ่มประมาณทารกอายุ 6 เดือนขึ้นไป โดยเริ่มจากการหลับตื้นหรือหลับลึก เรียกว่าช่วง Non-rapid Eye Movement Sleep และหลับที่มีการกลอกตาไปมากล้ามเนื้อคลายตัว และมีความฝันเกิดขึ้นเป็นเรื่องราว หรือช่วง Rapid Eye Movement Sleep
โดยแต่ละ sleep cycle จะใช้เวลาประมาณ 60 นาที ในเด็ก และ 90 นาที ในผู้ใหญ่ ในเด็กจะมีการเกิด REM sleep และพบ slow wave sleep หรือการหลับลึก มากกว่าผู้ใหญ่ ซึ่งสำคัญต่อพัฒนาการของสมองในการเรียนรู้ โดยมีปัจจัยทั้งภายใน ได้แก่ สารสื่อประสาท และฮอร์โมนต่างๆ เช่น เมลาโทนิน ซึ่งทำงานสัมพันธ์กับปัจจัยภายนอก เช่น แสง เป็นต้น
การนอนหลับที่เพียงพอ จะเพิ่มความสามารถในการเรียนรู้ของวันรุ่งขึ้น และทำให้จำสิ่งที่เรียนรู้ของวันก่อนหน้าได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งการนอนหลับส่วน Non-rapid Eye Movement Sleep จะมีคลื่นสมองชนิดหนึ่งเกิดขึ้นมาเรียกว่า Sleep spindles ซึ่งการเกิด Sleep spindles ในปริมาณที่เพียงพอ จะทำให้เกิด Memory refreshment ทำให้ความสามารถในการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ในวันต่อมาดียิ่งขึ้น และมีการศึกษาว่า sleep spindles ยังสัมพันธ์กับ IQ ของเด็กและวัยรุ่นด้วย
นอกจากนี้ดังที่กล่าวไปแล้วว่า ความจำระยะสั้นนั้น เป็นการเก็บข้อมูลของสมองส่วน Hippocampus และจะส่งข้อมูลไปเก็บความจำระยะยาวที่เนื้อสมองส่วน Cerebral cortex ซึ่งจะทำงานได้ดีช่วงหลับลึก หรือ Slow wave sleep นั่นเอง กล่าวโดยสรุป คือ การนอนหลับให้เพียงพอ มีผลต่อ การเรียนรู้ ความจำ และยังมีผลต่อ Executive function ของสมอง สมาธิ และการควบคุมอารมณ์อีกด้วย